De enorme invloed die Petrarca heeft uitgeoefend berust enerzijds op zijn brieven en traktaten in het Latijn, en anderzijds op zijn gedichten in het Italiaans. Op beide terreinen is hij de grondlegger van een stroming: zijn in het Latijn verwoorde levensbeschouwing staat aan de basis van het humanisme, zijn Italiaanse poëzie vormt het uitgangspunt voor het petrarkisme.
De 'Italiaanse' Petrarca is vooral bekend als de schepper van de Canzoniere. Deze sublieme verzameling uiterst gevoelige gedichten (vooral sonnetten, maar ook canzonen), die grotendeels betrekking hebben op zijn idealiserende liefde voor Laura, vormt het hoogtepunt van zijn veelzijdig oeuvre. Petrarca's liedboek heeft eeuwenlang gegolden als een toonbeeld van élégance, gratie en harmonie, als het verplichte model voor iedereen die verzen schreef, als het nec plus ultra op het gebied van de lyrische dichtkunst.