Tolstoj is niet alleen een grote roman- en verhalenschrijver, in Hadzji Moerat bewijst hij een onderzoeksjournalist avant la lettre te zijn. De Tsjetsjeense rebellenleider Hadzji Moerat komt in een onmogelijke positie terecht wanneer zowel de tsaar, de lokale overheden, zijn gezin als de andere war lords het onmogelijke van hem willen. Zijn wil om het goede te doen komt in conflict met de mogelijkheden die hem resten. In een verrassend moderne vertelstijl toont Tolstoj Hadzji Moerats fatale dilemma, waarbij hij terloops een ongenadig portret van tsaar  Nicolaas I schildert en bovendien de op eigen gewin beluste lokale overheden op de hak neemt.