In 1551 komt koning Dom João III van Portugal op het idee zijn neef Maximiliaan van Oostenrijk een bijzonder huwelijkscadeau te sturen: een Indiase olifant. In dit zowel humoristische als ironische verhaal volgt Saramago de olifant, Salomon, op zijn barre tocht van Lissabon naar Wenen. Onderweg deelt Saramago op de van hem bekende wijze menige sneer uit naar de willekeur en megalomanie van machthebbers.
 
De tocht van de olifant is onthaald als Saramago's beste roman sinds De stad der blinden en was een groot succes in Spanje en Portugal.