De groeiende macht van Athene dat onder Pericles een tijd van grote culturele en democratische bloei doormaakte, was aanleiding voor de drie decennia durende grote Peloponnesische oorlog tegen Sparta en haar bondgenoten (431-404 v. Chr.).
Een oorlog die ook wel 'de eerste echte wereldoorlog' wordt genoemd, waarbij alle geloof in instituties, tradities, morele en culturele waarden omver werd geworpen en met elkaar streed. Een brute oorlog, zonder precedenten, die een terugval veroorzaakte van een hoogstaande naar een barbaarse cultuur, van een zojuist ontloken democratie naar een tirannieke oligarchie, met ongekende wreedheden en ontelbare slachtoffers.
Alle elementen van deze strijd zijn relevant voor de huidige tijd, op het gebied van politieke en militaire strategieën en kansberekeningen, van leiderschap, van heldendom, menselijke verhoudingen en cultuurverschillen.

De Peloponnesische oorlog is het meeslepende meesterwerk van de Amerikaanse historicus Donald kagan die hiermee zijn vierdelige cyclus over dit onderwerp in één boek heeft herschreven voor het algemene publiek.