De eerste Europese roman: niet Cervantes' Don Quichot, maar tweeëntwintig velletjes van een dertiende-eeuws manuscript en wat losse snippers papyrus maken aanspraak op deze eretitel. Het gaat om Chaireas en Kallirhoë, een vergeten liefdesroman van de Oudgriekse auteur Chariton (eerste eeuw na Chr.). Chariton is de eerste schrijver die proza en pure fictie samenvoegt tot een verhaal met een romanachtige omvang. Daarin ontmoet een goddelijk mooi meisje de man van haar dromen; vele problemen staan hun liefde in de weg, maar uiteindelijk krijgen ze elkaar terug. Het klinkt als een keukenmeidenroman die tweeduizend jaar bibliotheken heeft overleefd, en waarschijnlijk heeft Chaireas en Kallirhoë ook dezelfde escapistische functie gehad voor de lezers uit de onzekere hellenistische wereld.
 
Hoofdrolspelers zijn de Syracusaanse geliefden Chaireas en Kallirhoë. Uit jaloezie geeft Chaireas zijn jonge bruid een trap en zij valt levenloos neer om pas in haar graf weer bij te komen. Ze wordt door grafrovers gered, maar haar redding betekent het begin van vele avonturen. De grafrovers nemen haar mee op hun piratenschip en verkopen haar aan een rijk man, die onmiddellijk in vuur en vlam voor haar staat, zoals overigens alle mannen die ze ontmoet. Ondertussen gaat Chaircas op zoek naar zijn geliefde...Na bijna een eeuw is deze allervroegste roman eindelijk weer in het Nederlands te lezen, in een voortreffelijke vertaling.
 
Emilie van Opstall (1968) is classica, en docente aan het Sint-Ignatius Gymnasium te Amsterdam.